Van tevoren zijn er een hoop gestreste kijkers in de comment-section, die moeite hebben met inloggen. Als dat eenmaal gelukt is, dan heb je ook wat. Voor even beland je, gewoon vanuit je eigen huis, in de wondere, vertrouwde kerstwereld van Het Nationale Ballet.
Tijdens het online Kerstgala presenteert het gezelschap als troost in donkere tijden een balletavond. Het gala zou in eerste instantie worden gelivestreamd, maar vanwege de nieuwe lockdown besloot Het Nationale Ballet de stukken toch vooraf op te nemen. Het programma bestaat uit bekende kerstklassiekers, zoals delen uit de Notenkraker, maar biedt gelukkig ook ruimte aan nieuw werk: Wubkje Kuindersma en David Dawson gaan beiden in première met een nieuw duet.
Na een vrolijke aftrap met het jazzy, stadse en kokette Who Cares? van George Balanchine, is het tijd voor Echoes of Tomorrow, een wereldpremière van Wubkje Kuindersma. Dit duet is Kuindersma’s eerste werk als kersverse young creative associate bij het gezelschap. We zien de silhouetten van dansers Timothy van Poucke en Salome Leverashvili temidden van een donker toneel. Op de gedragen, zware tonen van viool en piano van de Oekraïense componist Valentin Silvestrov volgen de twee elkaar als in een kat-en-muisspel. Ze imiteren – ofwel echoën – elkaars bewegingen en gaan telkens net niet synchroon op. Zo zoeken ze rusteloos, om elkaar telkens net niet te vinden. Alsof er ooit iets was, dat nu ongrijpbaar is.
Wat Het Nationale Ballet leuk bedacht heeft, zijn de korte interviews tussen de voorstelling door. Presentatrice Milouska Meulens spreekt met directeur Ted Brandsen over de impact van de lockdown op het gezelschap, met het kinderkoor dat de Notenkraker begeleidt en met enkele dansers, waaronder eerste solist James Stout, die in de nieuwe choreografie van David Dawson danst. Zo brengen ze het gezelschap toch iets dichterbij de kijker thuis.
Metamorphosen I, een wereldpremière van David Dawson, werd gecreëerd via Zoom, vertelt Stout tijdens het intermezzo. Op de minimalistische pianotonen van Philip Glass zien we de in het wit geklede Stout en Anna Ol temidden van een leeg en donker toneel. Ze draaien om elkaars as, de voeten bij elkaar en de armen hangend aan elkaar, om zo een evenwicht te vinden in de verstilling en leegte om hen heen. Het opgetrokken been van Ol creëert een driehoek, die in het groot en het klein terugkomt in de bewegingen: de triangel van hun lichaamsvormen bij elkaar, of de propeller die drie uitgestoken armen en benen met elkaar vormen. Metamorphosen I is het eerste deel van een vijfluik. Dit prachtig verstilde werk maakt nieuwsgierig naar het vervolg.
Het Nationale Ballet blijft trouw aan haar identiteit door nieuwe en al bewezen moderne choreografieën te brengen – zoals het flitsende Chroma van Wayne McGregor of het pijlsnelle Solo van Hans van Manen. Maar ook de verstokte liefhebber van de klassiekers komen ze tegemoet met de Grand Pas Classique, de balkonscène uit Romeo & Julia en een emotionele pas de deux uit Onegin, geweldig gebracht door Anna Ol en Jozef Varga. En natuurlijk – voor het echte kerstgevoel – enkele gedeeltes uit Notenkraker & Muizenkoning. Al die stukken worden in vol ornaat – dus met de prachtige decors – uitgevoerd.
Natuurlijk kan niets tippen aan een theaterervaring in het Muziektheater. Maar zo’n ballet bij je thuis biedt zeker veel moois in deze gekke tijden.
Gezien op 19 december 2020, Nationale Opera & Ballet, Amsterdam
Foto Who Cares? van George Balanchine: Hans Gerritsen